Door de uitspraak van het Europese Hof is er uniformiteit ontstaan in de verschillende Europese lidstaten, hoewel de landen zelf de sancties kunnen bepalen en ook hoe ze dit handhaven. Het ‘cabinekamperen’ is voorlopig uitgesloten. De bedoelingen van de Europese Unie zijn goed, maar de praktijk wordt wat uit het oog verloren, vindt de transportsector.

Omrijden

‘Niet ieder hotel zit te wachten op vrachtwagens’, zegt Joost van der Valk van Van der Valk Transport. ‘Je moet zoeken naar een plek voor je vrachtwagen, waardoor je om moet rijden. Als je rijtijd op is, moet je op zoek naar een plek. Je zit dus vast en daarvoor moet je vaak omrijden. De kosten lopen dan op. Gelukkig komt het bij ons gemiddeld maar één keer per week voor. Maar de 100 tot 200 euro die het dan kost, is vervelend.’ Meer geschikte plekken creëren waar chauffeurs goedkoop kunnen overnachten en hun wagen veilig is tegen criminelen, zou een oplossing kunnen zijn.

Ook Vos Logistics heeft hiermee te maken: ‘Die rusttijden zijn abnormaal, het loopt nogal uit de hand. Natuurlijk zijn wij voor goede werkomstandigheden, maar het kost ons bergen met geld. Alleen al het stilstaan van de auto’s kost geld. En dan ook nog de kosten voor overnachting van de chauffeurs, die zich opgesloten voelen. Ze kunnen geen kant op. Dit zijn vaak chauffeurs uit een ander land, die ergens in een hotelletje zitten waar ze niemand kennen en waar ze zich niet vertrouwd voelen. Voor ons zijn de kosten 700 tot 1000 euro per maand.’

Charters

EKB/Van Driel loopt hier vooral tegenaan met charters. ‘Als er goede faciliteiten zouden zijn voor chauffeurs bij parkeerplekken, zou dat al veel schelen. Maar je hebt of goede parkeerplekken zonder faciliteiten of andersom. Dat maakt het extra lastig en maakt de kosten ook extra hoog. Wij hebben iedere maand dertig tot veertig chauffeurs die moeten overnachten buiten de wagen en dat kost iedere keer 25 euro extra.’

Transportrechtadvocaat Annemieke Spijker van AKD ziet veel problemen rond deze uitspraak van het Europese Hof: ‘Alleen al de controle van de rusttijd buiten de cabine. De Inspectie Leefomgeving & Transport (ILT) voert deze controles uit en kan boetes opleggen bij overtredingen. Maar hoe worden die overtredingen vastgesteld? Moeten bedrijven bewijzen dat hun chauffeurs niet in de wagen overnachten? Hoe dan? Met bonnetjes van hotels? Maar als een chauffeur een keer bij familie of vrienden logeert? Dan is er geen bonnetje. Of moet de ILT aantonen dat chauffeurs wel of niet in hun wagen hebben geslapen? Staan ze bij de deur van de wagen ’s ochtends vroeg en is een warrige haardos dan het bewijs? Kortom, er is nog veel onduidelijk rondom de handhaving.’

Snelweghotels

Ook de faciliteiten ziet zij als probleem. ‘Een mogelijke oplossing is dat er in Nederland een soort jeugdherbergen of snelweghotels komen, zoals in Frankrijk het geval is. Dat is een gat in de markt waar iemand zo in kan springen, zeker als naast een betaalbare slaapplaats ook een bewaakte stalling voor de vrachtwagen wordt aangeboden. Maar of chauffeurs echt beter uitrusten in zo’n slaapzaal is nog maar de vraag. De cabine in de vrachtwagen is meestal juist tiptop uitgerust en van alle gemakken voorzien. Op dit moment is er op EU-niveau wetgeving in de maak over de eisen waaraan de slaap- en rustplaatsen moeten voldoen, maar definitief is dit nog niet. Verder speelt mee wie dit allemaal moet betalen. De marges zijn al laag in het transport, dit kan er niet meer bij. Uiteindelijk zullen de prijzen van vervoer omhooggaan en het is nog maar de vraag of dat goed is voor de markt’, aldus de AKD-advocaat.

De Europese Unie is nu nog bezig met nuances, maar door de Europese verkiezingen die net geweest zijn, is er wat verschuiving in het Europese Parlement. ‘Een deel van de commissie werkt niet meer in het parlement, waar nieuwe mensen voor worden gezocht. Zij gaan onderhandelen over hoe de uitvoering van de verordening eruit moet gaan zien en welke nuances er nodig zijn’, legt Jaan Soone, woordvoerder van transport in de Europese Unie uit.

‘Alle partijen zijn het er wel over eens dat de wekelijkse rust buiten de cabine gehouden moet worden.’ Dit zou, volgens de Europese Unie, de werkomstandigheden van de chauffeurs verbeteren. De verplichte rust buiten de cabine is een klein onderdeel van allerlei regelingen die ingevoerd worden. De leden van de Europese Unie lijken meer gericht op een level-playing field, waarbij alle chauffeurs evenveel moeten verdienen en de arbeidsomstandigheden gelijk moeten zijn.

Democratie

Overigens is niet de hele Europese Unie het over al deze maatregelen eens. Daarom geldt de democratie: meeste stemmen gelden. De regeling rond de verplichte rusttijden is met 394 stemmen voor, 236 stemmen tegen en 5 onthoudingen aangenomen. Daaruit blijkt al dat niet iedereen het hiermee eens is. De landen in Oost-Europa lijken liever hun eigen regels te houden en betalen chauffeurs minder. Vervoersbedrijven proberen de routes van hun chauffeurs zo in te plannen dat ze in ieder geval een in de vier weken naar huis kunnen om daar hun rust door te brengen.

Het beleid van de Europese Unie is erop gericht dat alle chauffeurs uit alle Europese landen precies hetzelfde krijgen voor gelijk werk op gelijke plekken op dezelfde tijd. De slimme tachograaf die vanaf 2024 verplicht wordt, moet uitsluitsel geven over de gereden kilometers en over de rusttijden, ook buiten de cabine.