‘Je comprend pas’, zei Louise, toen Claude de deur van de eeuwenoude gelagkamer van de Coq Hardi opende. ‘Wat begrijp je niet?’ vroeg Claude aan de burgemeester van Artichaut-les-Bains, tevens uitbaatster van de enige horecagelegenheid die het dorp nog rijk was. ‘Ik snap niet dat Jean-Marc Janaillac zijn lot als topman van Air France-KLM heeft verbonden aan de uitkomst van een referendum over de lonen bij zijn bedrijf’, legde Louise uit. ‘Hij heeft zijn hoofd op het hakblok gelegd.’

Claude liet zich een pastis inschenken en pelde een eitje. Hij strooide er aandachtig wat zout over en nam een hapje. ‘Ik snap het ook niet, Louise. Louis XVI en Marie Antoinette deden dat destijds onder dwang. Dat was in het geval van Janaillac niet aan de orde. Misschien was hij een beetje de Coq Hardi, die dacht er wel mee weg te komen.’ Louise schonk zichzelf een Sauvignon Blanc in. ‘Als bijna de helft van het personeel voor je loonvoorstellen is, kun je altijd nog onderhandelen om de rest over de streep te trekken.’

Ze keken zwijgend enige tijd naar buiten, door de hoge ramen. In de weide van boer Du Pont joeg een dol kalfje achter de eerste vlinders aan. ‘Zelf heb ik het nooit zo gezien in die fusie tussen Air France en KLM’, moest Claude bekennen. ‘Het is het verhaal van de krekel en de mier. De mier komt in dit geval uit Holland en de krekel is, hélas, Frans. We moeten maar hopen dat Macron in dit land eindelijk iets tot stand brengt.’

‘Zou het niet eens tijd worden dat Air France-KLM door een Hollander wordt geleid?’ wilde Louise weten. Claude nipte van zijn pastis en at zijn eitje op. ‘Dat zou je bijna zeggen’, zei hij. ‘Maar het komt er natuurlijk niet van, want de bonden zouden op hun achterste benen staan. En’, overwoog hij, zijn glaasje leegdrinkend, ‘les énarques evengoed. Die hebben aan een dure Franse opleiding gestudeerd om later hoge posten in regering en bedrijfsleven te bekleden. De École Nationale d’Administration is eigenlijk een hindernis bij de modernisering van het land.’

Ze keken nog eens naar buiten. Het dolle kalfje hapte nu vrolijk naar de uier van zijn moeder. ‘Voilá la France’, zei Claude. ‘Elle est douce et folle.’