Het is nog net niet zo dat ik er wakker van lig. Maar bovenstaande uitdrukking raast de laatste weken als een stoorzender door mijn hoofd. Ineens was hij daar. Mayday, of zo u wilt, Theresa May day. De term Mayday is volgens Wikipedia een signaal voor noodgevallen en blijkt een verbastering te zijn van het Franse m’aidez” (“help mij”). Dit woord krijgt anno 2018 een bijzondere lading door de hoofdrolspeler in het Brexit-proces.

Eerlijk gezegd maak ik me zorgen over de voortgang van de onderhandelingen tussen de EU en het VK. Specifiek nu het gaat om de inhoud van het handelsakkoord, wat voor de transport-sector heel belangrijk is. Vanuit een handelsbelang is Nederland voorstander van een zachte Brexit; binnen de Europese lidstaten is hiervoor echter geen meerderheid. Natuurlijk speelt de Britse premier Theresa May ook een cruciale rol hierin. Ze heeft een haast onmogelijke opgave, want naast het zeer complexe onderhandelingsproces met de EU heeft ze te maken met een verdeelde eigen conservatieve partij: de ene helft is voor een zachte, en de andere helft voor een harde Brexit. Ook het gegeven dat ze persoonlijk geen voorstander was van de Brexit maakt het, neem ik aan, moeilijk voor haar. Maar goed, het volk heeft gesproken, dus ze zal deze taak moeten uitvoeren. Joris Luyendijk zei het onlangs op Radio 1 mooi: ‘De sprong is genomen, de duikvlucht ingezet, maar niemand weet of het een zachte, harde of wellicht een crash-landing zal worden.’

De realiteit van vandaag is dus simpel: we tellen af naar D-day op 29 maart 2019. De keiharde datum waarop Londen en Brussel een akkoord op papier moeten hebben. Volgens Wikipedia staat D-day voor het plannen van operaties met militaire precisie. Het Brexit-proces eist eenzelfde benadering, met als complicerende factoren de afstemming op diverse fronten met een groot aantal partijen en de ongelooflijk korte tijdsperiode voor een dergelijk event.

De nieuwe fase van de onderhandelingen, met name over de handelsrelatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk, is dus ingegaan. Hierin moet duidelijkheid komen wat de gevolgen zijn voor het bedrijfsleven. De posities worden ingenomen, elke millimeter telt. Uit de uitspraken van EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier en de speech ‘Our Future Partnership’ van Theresa May op 2 maart blijkt dat partijen nog niet nader tot elkaar zijn gekomen. Hier wordt politiek bedreven op het allerhoogste niveau, en ook met een zeer hoge inzet. En de klok tikt door.

Het bedrijfsleven was ook nog niet heel actief bezig met de Brexit-consequenties. Onderzoek rond de jaarwisseling leverde opmerkelijke resultaten op. Van de Nederlandse bedrijven die zakendoen met het Verenigd Koninkrijk verwachtte 63% dat de Brexit grote gevolgen heeft voor de Nederlandse economie, maar over het eigen bedrijf maken ze zich minder zorgen. Ruim de helft van de bedrijven die zakendoen met het VK is helemaal nog niet bezig om zich op de Brexit voor te bereiden. Slechts één op de tien werkt daar in ‘behoorlijke of hoge mate’ aan. Inmiddels zal dat aandeel hopelijk zijn toegenomen. En dat is echt noodzakelijk. Immers, het Verenigd Koninkrijk is, na Duitsland, onze belangrijkste handelspartner. De totale handelsomvang met het VK bedraagt ongeveer 54 miljard euro. Nederland is de grootste agri-food exporteur naar het VK (in 2016 8,9 miljard euro). Binnen de logistieke sector zien we dat jaarlijks 160.000 trucks de oversteek van het Kanaal maken. En 30% van de goederen die via shortsea shipping worden vervoerd, vindt zijn weg van en naar het Verenigd Koninkrijk.

Hoe dan ook, de Brexit gaat onze handelsvolumes beïnvloeden. Met stijgende handelskosten door onder meer importheffingen als gevolg. En de efficiënte logistieke routes zullen vanwege extra controles en uitgebreidere douaneformaliteiten veel extra tijd kosten. We moeten echt zenuwachtig gaan worden.

Mijn vraag aan u: stuurt u aan op een ‘Mayday’ op 29 maart 2019 of gaat u serieus aan de slag met D-day? Wacht niet op nieuws uit Londen of Brussel. Ga denken in scenario’s, reken deze door zodat u bent voorbereid. Praat met collega’s en laat u informeren. Op 5 april is het NT-congres over Brexit, in navolging van het event van oktober 2017. Ik ben benieuwd tot welke hoogte de Brexit-koorts, die in oktober nog onvoldoende werd gevoeld, inmiddels is opgelopen.